Co to jest rzut karny?

Rzut karny to jeden z najbardziej emocjonujących i decydujących momentów w piłce nożnej. To wyjątkowy stały fragment gry, który daje drużynie atakującej niepowtarzalną szansę na zdobycie bramki. Wykonywany jest z bliskiej odległości, prosto na bramkę, bronioną jedynie przez bramkarza.

Co to jest rzut karny? Definicja i cel

Rzut karny (ang. penalty kick) to bezpośredni strzał na bramkę, wykonywany z odległości 11 metrów (12 jardów) od jej środka. To najsurowsza kara, jaką sędzia dyktuje drużynie za poważne przewinienie popełnione we własnym polu karnym. Jej celem jest zapewnienie sprawiedliwości i ukaranie zespołu, który nieprzepisowo uniemożliwił rywalowi stworzenie oczywistej okazji bramkowej.

Rzut karny to bezpośredni strzał na bramkę z 11 metrów, przyznawany za faul popełniony w polu karnym, dający wysoką szansę na zdobycie gola.

Kiedy sędzia dyktuje rzut karny?

Sędzia dyktuje rzut karny, gdy zawodnik drużyny broniącej popełni przewinienie, które zwykle skutkowałoby rzutem wolnym bezpośrednim, ale wydarzy się to w obrębie własnego pola karnego. To obszar o wymiarach 16,5 metra na 40,3 metra, wyznaczony na każdej połowie boiska.

Najczęstsze przewinienia w polu karnym

• Zagranie piłki ręką: Celowe lub nieumyślne dotknięcie piłki ręką lub ramieniem przez obrońcę. Sędzia zawsze ocenia intencję i naturalność ułożenia ręki.
• Faule: Popychanie, ciągnięcie za koszulkę, podstawianie nogi, nieprzepisowe zatrzymanie przeciwnika.
• Agresywne wejście: Atakowanie przeciwnika w sposób stwarzający zagrożenie dla jego zdrowia, np. nieprzepisowe wejście w nogi.
• Faul taktyczny: Przewinienie celowo przerywające akcję, która zmierzała do stuprocentowej okazji bramkowej.

Zasady wykonania rzutu karnego

Wykonanie rzutu karnego regulują ścisłe przepisy. Mają one zapewnić sprawiedliwy przebieg i zminimalizować przewagę strzelca.

Pozycja piłki i zawodników

• Piłka: Musi być umieszczona dokładnie na punkcie karnym, znajdującym się 11 metrów od bramki.
• Strzelec: Wyznaczony strzelec. Po oddaniu strzału nie może dotknąć piłki ponownie, zanim nie uczyni tego inny zawodnik (np. bramkarz lub obrońca).
• Bramkarz: Musi pozostać na linii bramkowej, zwrócony twarzą do strzelca, dopóki piłka nie zostanie kopnięta. Może poruszać się wzdłuż linii, ale nie może ruszyć do przodu.
• Pozostali zawodnicy: Wszyscy inni zawodnicy (z obu drużyn) muszą znajdować się poza polem karnym i łukiem pola karnego, w odległości co najmniej 9,15 metra (10 jardów) od punktu karnego. Mogą wejść w pole karne dopiero po oddaniu strzału.

Naruszenia zasad i ich konsekwencje

Naruszenie przepisów podczas wykonywania rzutu karnego ma określone konsekwencje, zależne od tego, która drużyna popełniła błąd i jaki był wynik strzału.

Przewinienia drużyny broniącej

Jeśli zawodnik drużyny broniącej (w tym bramkarz) naruszy zasady (np. przedwcześnie wejdzie w pole karne, bramkarz ruszy się z linii) i:

• Bramka padnie: Gol jest uznany.
• Bramka nie padnie (strzał obroniony, spudłowany, poprzeczka/słupek): Rzut karny jest powtarzany.

Przewinienia drużyny atakującej

Jeśli zawodnik drużyny atakującej (w tym strzelec) naruszy zasady (np. przedwcześnie wejdzie w pole karne, strzelec dotknie piłki dwukrotnie) i:

• Bramka padnie: Gol jest anulowany, a drużyna przeciwna otrzymuje rzut wolny pośredni z miejsca przewinienia.
• Bramka nie padnie: Gra jest kontynuowana (jeśli piłka jest nadal w grze) lub rzut wolny pośredni dla drużyny przeciwnej (jeśli strzelec dotknął piłki dwukrotnie i nie było kontaktu z innym zawodnikiem).

Przewinienia obustronne

W przypadku, gdy zawodnicy obu drużyn naruszą zasady jednocześnie, rzut karny jest zazwyczaj powtarzany, niezależnie od wyniku strzału.

Seria rzutów karnych: rozstrzygnięcie meczu

Poza rzutem karnym dyktowanym w trakcie meczu, istnieje również seria rzutów karnych. To metoda rozstrzygnięcia remisu w meczach pucharowych lub turniejowych, gdy po dogrywce wynik nadal jest nierozstrzygnięty. Zasady są podobne, ale z kluczową różnicą: po oddaniu strzału, piłka nie może być dobita przez żadnego zawodnika. Liczy się tylko to, czy piłka bezpośrednio po strzale przekroczyła linię bramkową.

FAQ: Najczęściej zadawane pytania o rzut karny

Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące rzutów karnych.

Jaka jest dokładna odległość, z której wykonuje się rzut karny?

Rzut karny wykonuje się z odległości 11 metrów (12 jardów) od środka linii bramkowej.

Co się dzieje, gdy bramkarz ruszy się z linii bramkowej przed strzałem?

Jeśli bramkarz ruszy się z linii bramkowej przed strzałem, a bramka nie padnie lub strzał zostanie obroniony, rzut karny jest powtarzany. Jeśli bramka padnie, gol jest uznawany.

Czy strzelec może dotknąć piłki dwukrotnie po wykonaniu rzutu karnego?

Nie, strzelec nie może dotknąć piłki ponownie, zanim nie uczyni tego inny zawodnik. Jeśli strzelec dotknie piłki dwukrotnie, sędzia dyktuje rzut wolny pośredni dla drużyny przeciwnej.

Czy rzut karny zawsze skutkuje zdobyciem bramki?

Nie, rzut karny nie zawsze kończy się bramką. Statystycznie około 75-80% rzutów karnych kończy się golem, jednak wiele czynników – takich jak presja, umiejętności bramkarza czy błąd strzelca – może sprawić, że strzał obroni bramkarz, piłka zostanie spudłowana lub trafi w słupek/poprzeczkę.