Co to jest VAR i kiedy działa?

Od 2016 roku VAR obecny jest w większości piłkarskich rozgrywek. Pomaga sędziom analizować wiele sytuacji i niejednokrotnie wpływa na przebieg meczu przez zmianę podjętych przez arbitrów decyzji. Przeczytaj artykuł i sprawdź, co to jest VAR i kiedy działa. Dowiesz się także, jakie procedury obowiązują przy wykorzystaniu tej technologii.

Co to jest VAR?

VAR (z angielskiego Video Assistant Referee) to inaczej wideoweryfikacja. Jest to specjalny system pomocniczy, który ma na celu zapobieganie błędom sędziów podczas meczów piłki nożnej. Pierwsze oficjalne użycie tej technologii miało miejsce w sierpniu 2016 roku. System ma wspomagać pracę arbitrów na boisku, a jego obsługą zajmują się specjalnie przeszkoleni sędziowie VAR, których często nazywa się też asystentami wideo (AVAR). Są nimi zwykle byli lub czynni arbitrzy boiskowi.

Kiedy stosowany jest VAR?

Warto pamiętać, że VAR nie zastępuje sędziego na boisku, a jedynie wspiera go w podejmowaniu trudnych decyzji, dzięki czemu mecze stają się bardziej sprawiedliwe.

Możliwość obejrzenia powtórek akcji za pomocą systemu VAR sędzia boiskowy ma jedynie w kilku sytuacjach:

• czerwona kartka – sędzia może upewnić się, że wykluczenie z dalszej gry danego zawodnika jest uzasadnione,
• rzut karny – wideoweryfikacja pomaga uniknąć błędów w związku z podyktowaniem rzutu karnego lub brakiem takiej decyzji,
• gol – system VAR pomaga ustalić, czy doszło do sytuacji, w której bramka nie powinna zostać uznana,
• ukaranie niewłaściwego zawodnika żółtą lub czerwoną kartką – powtórki mogą pomóc w sytuacji, kiedy arbiter nie ma pewności, czy kartkę otrzymał właściwy zawodnik.

Jak wyglądają procedury VAR?

Za weryfikację wideo odpowiedzialnych jest minimum 2 sędziów. Jeden z nich to główny arbiter VAR, a pozostali są jego asystentami. W centrum obsługi VAR znajduje się także operator powtórek. Sędzia VAR ma za zadanie wybór najlepszej powtórki, która prezentuje dane zdarzenie oraz pokazanie jej sędziemu prowadzącemu spotkanie. Ten z kolei ma możliwość poproszenia o emisję nagrania w innym tempie bądź z odmiennej perspektywy. 

Ostateczna decyzja zawsze należy do sędziego boiskowego, jednak sędziowie VAR kontrolują jego działania, które mogą podlegać interwencji. Słyszą go, a dzięki temu wiedzą, jak interpretuje konkretne zdarzenia i mogą sprawdzić, czy pokrywa się to z powtórkami. Skład VAR może analizować decyzje sędziego również w czasie trwania akcji. Gdy potwierdzają prawidłowość decyzji boiskowej, nie trzeba wstrzymywać gry. Natomiast kiedy wykryto nieprawidłowość sędzia jest zobowiązany do pokazania, że sędziowie VAR analizują sytuację i przerwania gry.

Kiedy Var nie działa? 

Technologia VAR ma na celu sprawdzanie wyłącznie sytuacji, które mogą mieć istotny wpływ na przebieg meczu. Z tego powodu sędzia nie może na powtórkach sprawdzać prostych rzeczy, takich jak np. wskazanie drużny, która powinna wykonywać rzut z autu lub rzut rożny. Weryfikacji nie może podlegać także dotknięcie piłki ręką na środku boiska.